Ostatnie spotkanie grupy wsparcia dla rodzin adopcyjnych odbyło się w piątek 17 lutego b.r. w naszym Ośrodku pod takim właśnie tytułem. Wzięło w nim udział kilku rodziców oraz ich dzieci. Podczas gdy dorośli dzielili się swoimi doświadczeniami, wymieniali spostrzeżenia i wyrażali swoje wątpliwości w kwestiach wychowawczych, dzieci spędzały twórczo czas w osobnej grupie prowadzonej przez psychologa. Dla wszystkich uczestników była to okazja do nazwania i wyrażenia swoich emocji na forum grupy, uzyskania ze strony innych akceptacji, zrozumienia i potrzebnego wsparcia. Przy tej okazji warto podsumować temat budowania poczucia wartości u dziecka cennymi uwagami zaczerpniętymi z literatury tego tematu.
Poczucie własnej wartości, czyli pozytywna samoocena, to opinia jaką mamy na swój temat. Dzięki stabilnej i pewnej samoocenie człowiek osiąga samoakceptację. Badania pokazują, że pozytywny stosunek do samego siebie jest wspólną cechą ludzi szczęśliwych. Szacunek dla siebie, wiara w swoje możliwości generują dobre samopoczucie i pragnienie osiągnięcia sukcesu. Dziecko uczy się postrzegać własną osobę w trakcie procesu wychowania. Chłonie bezwiednie wszystkie komunikaty słowne i niewerbalne wysyłane przez rodziców. Najpierw musi być więc wartością dla swoich najbliższych, żeby czuło się wartościowe. Musi zyskać pewność, że najważniejsze dla niego osoby są godne zaufania i otwarte na jego potrzeby, żeby samo mogło być pewne siebie. Bez tego poczucia, że jest WAŻNE, KOCHANE, CHCIANE I AKCEPTOWANE trudno jest mu się rozwijać.
Jak jednak budować w dziecku poczucie własnej wartości, jeżeli rodzic sam ma problemy z samooceną? By nasze dziecko dobrze myślało o sobie, my sami musimy mieć pozytywny stosunek do siebie. A więc: polubmy siebie, dobrze myślmy o sobie, szanujmy siebie, nie przedstawiajmy się w złym świetle. Starajmy się być wzorem dla dziecka.
A jak praktycznie pokazać dziecku, że jest dla nas ważne?
- Okazuj swoje pozytywne uczucia dla niego nie tylko przez słowa, ale i przez kontakt fizyczny: uśmiech, pocałunek, gesty przytulenia, pogłaskania.
Odpowiadaj na jego sygnały, zaspokajaj potrzeby, okazuj troskę. - Spędzaj z nim wspólnie czas.
- Rozmawiaj z nim często, słuchaj uważnie co ma do powiedzenia.
- Stwarzaj dziecku okazje do osiągania sukcesów, spraw, aby były one w zasięgu ręki.
- Doceniaj wysiłki dziecka i intencje, nie tylko rezultaty działań.
- Stwarzaj przestrzeń do uczenia się, dawaj mu możliwość dokonywania wyboru, podejmowania decyzji, zwłaszcza dotyczących jego osoby.
- Bierz pod uwagę zdanie dziecka, nie ignoruj go.
- Motywuj go do niezależności, odkrywania świata i osiągania postawionych sobie celów.
- Akceptuj jego upodobania, emocje, staraj się wychodzić naprzeciw jego zainteresowaniom.
- Dostosuj swoje wymagania i oczekiwania do jego możliwości i etapu rozwoju, niech wymagania będą realistyczne i możliwe do spełnienia.
- Wprowadzaj jasne i przejrzyste zasady, co sprawi, że poczuje się ono pewnie
- i bezpiecznie, łatwiej sprosta oczekiwaniom.
- Dawaj mu odczuć, że jest pełnoprawnym członkiem rodziny, który ma swoje prawa, obowiązki i przywileje.
- Nie porównuj go z innymi, ani in plus, ani in minus, doceń jego indywidualność i niepowtarzalność.
- Waż swoje słowa, jeżeli musisz wyrazić swoją złość nie przeklinaj, nie obrażaj innych, nie obwiniaj za wszystko dziecka.
- Pozwól mu popełniać błędy, to kolejny etap uczenia się trudnych decyzji i zbierania doświadczenia życiowego, bądź wtedy przy nim życzliwie, nie krytykuj.
- Jeżeli musisz je skrytykować, to konstruktywnie: nie po to, żeby je zranić, lecz żeby nauczyć, NIE KRYTYKUJ DZIECKA, TYLKO JEGO ZACHOWANIE.
- Pozwól mu stawać się twoim małym pomocnikiem, proś go o pomoc, ale nie nakazuj.
- Bądź cierpliwy, dziecko wykonuje wszystko dużo wolniej.
Zakończmy wskazówki metaforą: ludzie są jak walizki, chowają do środka wszystkie informacje na swój temat, jakie usłyszą od innych, ważnych dla siebie osób. Noszą je potem ze sobą przez całe życie. Złe słowa ciążą, utrudniają chodzenie, ciągną nas do tyłu. Dobre słowa dodają skrzydeł, pozwalają iść naprzód. Dzieciństwo jest czasem wypełniania wnętrza treścią. Tylko ten, czyja walizka została najpierw dobrze napełniona, może sam mieć poczucie własnej wartości i szanować innych.